رشيد احمد
د مجلې ګڼه:۱۱مه
د مجلې د چاپ نېټه: جولائي- ستمبر۲۰۱۶
(لومړۍ برخه)
د يو ليکوال اوشاعر کلام او ليک کله هم دخپل چاپېريال اودحالاتو نه بهر کېدلائ نۀ شي. په ملاکنډ ډويژن کښي دتاڼې د سيمي خپل اهميت دی. تاڼه په قديم کښي د ملاکنډ ډويژن سرمائې پايه تخت ؤ. کله چي فرنګيان راغلل نو دتعليم دپاره ئې سکولو نه اوکالجونه دلته قائم کړل او دغه رنګ ددې سيمي اولس په دغه ميدان کښي مخکښي لاړل. تاڼی په هر ميدان کښي نوموړي خلق پېدا کړي دي.
دلته لوئ لوئ شاعران، اديبان اوليکوال پېدا شوي دي. لکه پروفېسر محمد نواز طائر، محمد اسلام ارماني، ډاکټر شيرزمان سيماب اوداسي نور ډېر ځلانده ستوري شته، خو نن موږ دوه ستوري منتخب کړي دي، ځکه چي د ملاکنډ ډويژن سيمه ډېره خوره او پراخه ده او ډېر لوئ نومو نه موږ يادولائ شو. لکه رحيم شاه رحيم ،سيف الملوک صديقي، محمد پرويش شاهين او داسي نور ډېر. نو غوره به وي چي موږ ځان هم دې دوو تنو پوري محدود اوساتو. دا دوه ستوري دي، محترم فضل معبود صائم او محترم شباب راڼېزی. دې دواړو په دې لنډو ورځو کښي خپلي دشاعرۍ مجموعې شائع کړي دي. د محترم فضل معبود صائم "دسبا پلوشې" او دښاغلي شباب راڼېزي "نغمه زار". دواړو ښاغليو دخپل وطن او خپل اولس سره دميني څرګندونه کړې ده او دخپل قام او سيمي غمونه ئې ژړلي دي.
۱۔ د شباب راڼېزي "نغمه زار"
دشباب راڼېزي "نغمه زار" په ښکلي سپين کاغذ د ښائسته ټائټل سره چاپ دی.۱۳۶ مخونه لري اوقيمت ئي مناسب دی. دا دښاغلي درېيمه شعري ټولګه ده.
ښاغلي شباب راڼېزي پخپله مجموعه دچانه سريزې او ديباچي نۀ دي غوښتلي او نېغ په نېغه ئې خپل کتاب شروع کړی دی اوداسي ئې د عام رواج نه بغاوت کړی دی. ښاغلي په لوستونکي پرېښې ده چي څۀ رائې قائموي. دکتاب په وروستۍ مخپاڼه د ښاغلي ليکوال يو رنګين تصوير د يو درې شعرونو سره چاپ دی چي دغه شعرونه د شباب صيب دفکر او فن په ښه ډول څرګندويه دي۔ ليکي:
ما د هغۀ د تضاد ډکه فلسفه زوت کړه
څۀ که زما شيرين بيان ؤ زۀ ئې او نۀ لوستم
زما دخوږ زړۀ دنصاب دهر يو جز نه مخکښي
د بسم الله په ځائ جانان ؤ زۀ ئې او نۀ لوستم
په دې خبره شباب زړۀ له تسلي ورکوم
زۀ د هغۀ ، هغۀ د ځان ؤ زۀ ئې اونۀ لوستم
ښاغلي شباب دغه ګيله که هرڅو دهغه خپل فکر اوتخيل دی خو زۀ دلته يوبله خبره کوم اوهغه داچي پښتانۀ د پښتوکتابونه نۀ لولي اوکه لولي نو ځان پرې نۀ پوهه کوي، ګنې نو ټول خپل چاپېرچل ته اوګورئ چي څۀ روان دي. موږ ځانله کوم قسم خلګ مشران کوو، اتفاق مو نشته اوپه هرڅه کښي ديو بل مخالفت کوو. دخوشحال خان خټک د زمانې نه راواخله تردې دمه شاعران اوليکوال دي خپل قام ته هم دغه ژړاکوي،لږ ورته ښائي خو نتيجه زموږ مخي ته ده. کوم سړی چی زموږ دپاره تکليفونه اوسختي تېري کړي هغه دکلي نه اوباسو اوهمېشه غليم په کور راننباسو اوبيا ئې نتيجې ټول په جمع زغمو. ګنې نو اوګورئ لږ خپل تېر تاريخ ته۔
ښاغلي شباب راڼېزي خپل کتاب هغه خلګو ته منسوب کړی دی چي د ظلم خلاف ليکل کوي او دقام رهنمائي کوي. دملاکنډ اوسوات په سيمه چی کوم ناورين تېر شو او روان دی تېرېږي دهغې نه متاثره دی او دخپل کتاب آغاز ئې ددې شعرونو نه کړی دی.
دنواب دبلا سيوري څه د خان دبلا سيوري
موږ پخپله بلها کړي په خپل ځان دبلا سيوري
دګلونو په وطن کښي خوشبوئي پسې ړاندۀ شو
پرېوتلي مو په فکر دخزان دبلا سيوري
هغه لکه د ډېرو ليکوالو اوشاعرانو حيران دی چي دا افتونه اوبلاګاني له کومي په دې وطن کښي نازلي شوې او مذهبي مشرانو د سياست نه وېزاره ښکاري او داسي وائي:
دکلي خان نن دجومات ملا ته داسي وئيل
واخله ماجب خو انقلاب درنه راخور نۀ شي
خو بيا هم مايوسه نه دی او هيله داسي څرګندوي
شباب په دې خبره اوس هم باوري پاتي يم
چی پښتانۀ هرڅه زغملی شي پېغور نۀ شي
شباب صيب يو ښه پوهه او زيرک انسان دی. هغه دخپل اولس سادګي داسي بيانوي:
زما اولس په سرابونو پسې منډي وهي
هسي دخيال په ګلابونو پسې منډي وهي
د سياست په مداريانو باندي پوهه نۀ دي
ځکه ئې داسي خطابونو پسې منډي وهي
او دا شعر
دنيا لا هغسي ځنګل دی او قانون دجبر
لېوني هسي کتابونو پسې منډي وهي
د ښاغلي شباب راڼېزي داکتاب او په دې کښي موجود ټول شعرونه دنوي دور لوستونکي ته سوچ اوفکر دپاره بلنه ورکوي اوهغوئ ته په قامي تګ لاره ديون،اتفاق او ورور ولی قائمولو بلنه ورکوي. شباب راڼېزي دزلمو سره سره د قام مشرانو ته هم بلنه ورکړې ده۔ هيله کېدائ شي نور زلمي به هم دغه تګ لاره خپله کړي. دښاغلي شباب راڼېزي زړۀ دملک معاشرتي او سياسي حالاتو سوری سوری کړی دی. دهغه شاعري د وطن اواولس شاعري ده.
د شباب راڼېزي دامجموعه ټولو پښتنو ته بلنه ورکوي. هغه سرې شونډي او توري سترګي نۀ دي ستائيلي بلکې د ټولو پښتنو غم ئې ژړلي دي. د شباب راڼېزي "" نغمه زار"د لوستلو نه وروستو موږ دا وئيلائ شو چي پښتانۀ زلمي اوس دحالاتو ادراک لري،اجتماعي شعور ئې بيدار دی. د دې اولس په رګونوکښي اوس هم هغه توده وينه ځغلي دقام ننګ او سوکالي به ګټي. دنوي دور دا ننګيالي او شاه زلمي دخوشحالۍ دناوې ډولۍ خپل کورته ضرور راوړي.